Echte vriendschap werd lang beschouwd als een typisch menselijk trekje. Maar dieren weten er ook alles van, zo blijkt maar weer eens uit een nieuwe studie. Wetenschappers tonen hierin aan dat vleermuizen onderling ook zo’n ‘menselijke’ vriendschap kunnen hebben. Eerder bleken ook dolfijnen, chimpansees en olifanten al vriendschappen te onderhouden.

Wij zien vriendschap vaak als iets vanzelfsprekends. Maar dat is het niet, zo legt onderzoeker Gerald Kerth uit. “Wij werken, spelen en leven niet de hele tijd met dezelfde personen samen, maar ondanks dat zijn we in staat om lange relaties aan te gaan met onze vrienden en onze familie, ook al hebben we een leven dat chaotisch en heel dynamisch is.”

Druk leven
Ook vleermuizen hebben zo’n druk leven. Maar ondanks die chaos zijn ze in staat om hun vriendschappen te onderhouden. Tenminste: de vrouwtjes kunnen dat. Mannetjes zijn meer op zichzelf en houden er geen vrienden op na, zo ontdekte Kerth.

Samen slapen
Hoewel de vriendschap tussen vleermuizen sterk lijkt op de vriendschappen die wij mensen erop na houden, zijn er natuurlijk ook grote verschillen. De activiteiten van de vrienden bijvoorbeeld. De bevriende vleermuizen rusten samen, wisselen informatie uit over goede slaapplaatsen, beslissen gezamenlijk waar ze de volgende keer gaan slapen, verzorgen elkaars vacht en warmen elkaar op tijdens het slapen.

Verloskundige
Een ‘vriendin’ neemt soms ook andere taken op zich. Bijvoorbeeld die van de verloskundige of kraamverzorgster. Zo is er een situatie bekend waarin een vleermuis zich over haar zwangere vriendin ontfermde, hielp bij de geboorte en daarna.

Kenmerken
Het is niet helemaal duidelijk over welke eigenschappen een vleermuis moet beschikken om als vriend te worden uitgekozen. Vaststaat dat de vrouwtjes hun keuze niet op basis van gewicht, grootte, leeftijd, het aantal kinderen of eventuele familiebanden maakt. Waarschijnlijk ontstaan vriendschappen vooral in vleermuispopulaties die het ene moment van de dag samenleven en het andere moment weer in kleinere groepen uit elkaar gaan. Zo’n voortdurend samenkomende en scheidende groep bleek ook onder olifanten, dolfijnen, chimpansees en mensen goed te zijn voor langere vriendschappen.

Klein brein
Hoewel er meer dieren zijn die er ‘menselijke’ vriendschappen op nahouden, is de vleermuis toch extra bijzonder. Andere dieren met vrienden, zoals de chimpansee en de olifant, hebben een vrij groot brein. De vleermuis niet. “Dat wijst erop dat er niet per se grote hersenen nodig zijn om relaties in zeer dynamische samenlevingen te onderhouden.”

En dat is in strijd met de aanname van sommige antropologen die beweren dat de mens zo’n groot brein kreeg omdat er een behoefte aan relaties ontstond. Sterker nog: de kans is groot dat vleermuizen met hun kleine brein beter zijn in het onderhouden van vriendschappen dan wij. “Vleermuizen doen dingen die ik heel moeilijk vind: het maken van snelle en efficiënte gezamenlijke beslissingen in een groep met meer dan twintig individuen en dan ook nog eens sociale relaties onderhouden terwijl de groep voortdurend verandert.”


Geschreven door Caroline Hoek, Scientias.nl

Meer lezen? Hier