Je wilt vleermuizen gaan spotten, dan heb je al gauw een batdetector nodig. Er zijn (zelfbouw) vleermuisdetectors van een paar tientjes tot professionele van een paar duizend euro. Het verschil zit in het systeem gebruikt om vleermuis geluiden hoorbaar te maken. Ook de kwaliteit van de gebruikte microfoon verschilt sterk. De prijs bepaalt over het algemeen niet alleen de geluidskwaliteit, maar vaak ook de stevigheid en ergonomie (hoe het apparaat in de hand ligt, hoe de knoppen (en evt. display) werken). Voor het meeste vleermuis werk is een high-end hetrodyne detector genoeg.

De “standaard” detectors zijn in te delen in drie categorieën: heterodyne of mixerdetectors (smalband), frequency division of deler-detectors (breedband), en de time
expansion-detectors (tijdvertraagd). Daarnaast zijn er de wat duurdere (meestal realtime) detectors met ingebouwde opnameapparatuur. Het is bij de meeste detectors handig om een koptelefoon te gebruiken. Dit om zachte vleermuisgeluiden te kunnen horen, die anders door de afstand en omgevingsruis verloren gaan.

Heterodyne

De heterodyne detectors zijn het eenvoudigst en dus ook het goedkoopst. Je stelt een toonhoogte in waarop je vleermuisgeluiden verwacht. In het apparaat zit een oscillator die het geluid dat je ingesteld hebt mixt met het geluid van een passerende vleermuis. Als het apparaat ingesteld is op 50 Khz en er roept een vleermuis op 45 Khz dan komt er een geluid uit van 5 Khz. Een vleermuis die roept op 25 Khz geeft ook een geluid maar dan 25 khz en kun je dus niet meer horen. Een vleermuis die roept op 40 Khz geeft een geluid van 10 Khz. Deze vleermuis is wel hoorbaar, maar met een vertekend geluid. Wil je de vleermuizen beter horen dan stel je in op een andere frequentie waarop je de vleermuis verwacht. Het geluid is niet vertraagd, dus je hoort wat er op dat moment gebeurt. Geluiden van dit type detectors zijn wel op te nemen (alleen nuttig als je ook de omstandigheden noteert), maar niet later nader te analyseren via bv een spectrogram. Er zijn twee heterodyne detectors die zelf de frequentie (kunnen) kiezen van een passerende vleermuis. Klinkt handig, tot je ergens bent waar veel vleermuizen zijn. 

Frequency division

De frequency-division detectors delen het geluid dat binnenkomt door een vast getal (vaak 10 of 12). Hierdoor kun je zowel een vleermuis die roept op 25 Khz als een vleermuis op 50 Khz horen. Aanwezige vleermuizen kunnen daarmee minder snel gemist worden. Er zijn ook detectors welke het heterodyne geluid via de linker speaker en het frequnecy division geluid via de rechter speaker laten horen. Een koptelefoon is dan noodzakelijk om dit te kunnen horen. Het frequency-division geluid is niet tijdvertraagd, dus je hoort wat er op dat moment gebeurt. Het display geeft aan op welke frequentie de vleermuis het best te horen is, maar alle geluiden klinken hetzelfde en blikkerig. De soorten zijn beperkt op ritme te herkennen. Wel zijn deze geluiden goed op te nemen met een externe audiorecorder (of smartphone) en naderhand (zeer) beperkt met een geluidenprogramma te analyseren.

Time expansion

Time expansion-detectors slaan het binnenkomende geluid digitaal op en spelen het vertraagd af. De opgenomen tijd is vaak een seconde en de vertraging 10 keer, maar dat kan wisselen per detector (merk) en is soms instelbaar. Nadeel is dat je tijdens het afspelen, wat 10x langer duurt dan de echte opname, niet meer hoort wat er op dat moment gebeurt. Sommige detectors combineren twee methoden (linker speaker heterodyne, rechter speaker time expension). Een koptelefoon is dan noodzakelijk om dit te kunnen horen.  Geluiden kunnen opgenomen worden en later via bv een spectrogram worden geanalyseerd. Het is altijd nuttig om de omgevingsomstandigheden (open besloten habitat) te noteren. Sommige detectors hebben een ingebouwde GPS. 

Stand alone

Een detector bedoelt om ergens neer te leggen. Neemt continu op wat er gebeurt.

Overzicht detectors voor hobymatig gebruik tot vleermuisonderzoeker

Overzicht van dure professionele detectors

Waar koop ik een detector

• Veldshop.nl
• Apodemus.nl