Een populatie van meervleermuizen bestaat uit een netwerk van foerageergebieden, van elkaar gescheiden
mannen-, vrouwen- en tijdelijke verblijven, onderling verbonden door vliegroutes. Een goed functionerend netwerk is essentieel voor het behoud van deze soort. Verschillende waarnemingen en anekdotisch bewijs suggereren dat licht een belangrijke verstoringsbron kan zijn langs bestaande vliegroutes. Verlichting die wordt ge-plaatst nabij vliegroutes kan de connectiviteitvan een netwerk aantasten. De verstorende effecten van verlichting op meervleermuizen zijn in deze studie experimenteel onderzocht door het plaatsen van een sterke lichtbron (1000 W) langs bestaande vliegroutes.
Elke experimentele plek had zijn eigen specifieke kenmerken waardoor we in staat waren om de interactie tussen lichtverstoring en de omgeving te exploreren. Het aantal passerende vleermuizen, het percentage ‘vangstbuzzen’ (foerageergeluiden) en het vliegpatroon werd vergeleken tussen donkere controle nachten en experimenteel verlichte nachten. In tegenstelling tot onze verwachting was er geen duidelijk effect van verlichting op het aantal passerende vleermuizen. Ook gebruikte geen groter aantal vleermuizen een alternatieve onverlichte route als twee mogelijke vliegroutes bestonden en langs slechts één vliegroute verlichting werd aangebracht. Echter, verlichting verminderde het percentage vangstbuzzen met meer dan 60% ten opzichte van controle nachten. Deze vermindering van foerageergedrag trad op ondanks dat het aanbod van insecten, geschikt als voedsel, de neiging
had toe te nemen.
Daarnaast werden verstorende effecten van verlichting op het vliegpatroon van vleermuizen waargenomen. Tussen 28 en 42% van de meervleermuizen keerde om bij het naderen van de lichtbundel alvorens door te vliegen op hun normale vliegroute. Vrijwel alle meervleermuizen (96%) keerden om als de verlichting was aangebracht op een bestaande barrière en de vleermuizen recht tegen het licht in moesten vliegen.
Deze verstorende effecten traden al op bij lage waarden van lichtintensiteit die slechts iets boven natuurlijke waarden van lichtintensiteit ’s nachts lagen. Dit suggereert dat meervleermuizen erg gevoelig zijn voor verhoogde waarden van lichtintensiteit. Hoewel nog veel vragen onbeantwoord zijn, vooral of deze verstorende effecten zullen leiden tot effecten op de fitness van individuen, demonstreert deze studie voor het eerst experimenteel de verstorende effecten van verlichting op het gedrag van meervleermuizen.
Bron: Dries P.J. Kuijper, Jasper Schut, Diederik van Dullemen, Hanne Toorman, Noreen Goossens, Janne Ouwehand & Herman J.G.A. Limpens, 2008. Experimental evidence of light disturbance along the commuting routes of pond bats (Myotis dasycneme). Lutra 51(1).
Het artikel werd gepubliceerd in het tijdschrift Lutra en is, net al de verdere inhoud van Lutra, als pdf te downloaden op www.vzz.nl.
Het volledige artikel is ook te downloaden vanaf vleermuis.net. Ga hiervoor naar de topmenubalk:
>> over vleermuis.net >> bestanden downloaden >>artikelen >> meervleermuizen en licht.