Van 18-20 april wordt de wetenschappelijke bijeenkomst van de UN Eurobats-conferentie gehouden in Zandvoort. Nederland ontvangt vertegenwoordigers en waarnemers uit 43 verschillende landen die kennis uitwisselen over de voortgang van vleermuisonderzoek en –bescherming die in het Eurobats-verdrag zijn afgesproken.
Ook Nederland heeft het Agreement on the Conservation of Populations of European Bats (kort : Eurobats Agreement), een verdrag onder auspiciën van de Verenigde Naties, ondertekend. Dit deelverdrag is voortgekomen uit het verdrag van Bonn, de Convention on the Conservation of Migratory Species (CMS - 1979) .
In deze overeenkomst zijn afspraken gemaakt over de instandhouding van populaties van Europese vleermuissoorten. Achterliggend idee is dat migrerende diersoorten alleen effectief beschermd kunnen worden als dat over de gehele trekroute, ofwel het gehele verspreidingsgebied, gebeurt. Deze routes zijn vaak grensoverschrijdend, wat vraagt om internationale samenwerking. Eurobats is de organisatie die de bredere internationale natuurbeschermingsgemeenschap bijeen brengt om te komen tot een gecoördineerde aanpak. Het gaat daarbij om wetgeving, voorlichting, beschermingsmaatregelen en samenwerking met andere partijen (zowel de landen die het verdrag ondertekend hebben, alsmede de landen die dat nog niet gedaan hebben). Eurobats geeft hiervoor ook publicaties uit, zoals bijvoorbeeld over vleermuizen en windturbines.
Op periodieke vergaderingen waarbij de lidstaten vertegenwoordigers afvaardigen ('meeting of parties”), wordt een actieplan gemaakt (bestaande uit resoluties). Dit actieplan wordt vervolgens in de tussenliggende jaren weer –verder- inhoudelijk uitgewerkt en voorbereid door een adviescommissie ("advisory committee") waarin allerlei vleermuisprofessionals samenwerken vanuit de wetenschap en soortbescherming. Tussen de zittingen van de adviescommissie wordt veelal virtueel in kleinere op specifieke onderwerpen gerichte groepen van specialisten, samengewerkt: intersessional working groups (“IWG”). Op de zittingen van de adviescommissie worden de verschillende werkdocumenten van de IWG’s verder uitgewerkt en aangeboden aan de adviescommissie. Deze vormen de basis voor resoluties. Zo gebruikt, verzamelt, controleert en onderzoekt de adviescommissie de beschikbare vleermuizendata en onderzoeken in Europa. Ze monitort de issues die in Europa spelen met betrekking tot de gemaakte afspraken uit het verdrag en brengt verslag en advies uit aan de meeting of parties. De gebundelde kennis en door specialisten samengestelde resoluties van Eurobats dragen ook in grote mate bij aan het nakomen van de afspraken over vleermuizen in de habitatrichtlijn.
Rosse vleermuis (foto: Wesley Overman).
In de komende vergadering worden in de verschillende IWG’s uiteenlopende onderwerpen besproken en aan de adviescommissie aangeboden, zoals lichtvervuiling en vleermuizen, monitoring van vleermuispopulaties op Europese schaal, migratie van vleermuizen, de relatie met volksgezondheid, kwaliteit en standaardisatie van vleermuisonderzoek, vleermuizen en na-isolatie, vleermuisbescherming en communicatie, en vleermuizen en windenergie.
Nederland is aanwezig met een vertegenwoordiger vanuit het Ministerie van Economische Zaken. Verder zijn er verschillende vleermuiswerkers uit Nederland aanwezig bij de IWG’s en als waarnemers vanuit het bureau van de Zoogdiervereniging en de Vleermuizenwerkgroep Nederland. De Zoogdiervereniging is benieuwd naar de opstelling van Nederland, als gastland en één van de oprichters van Eurobats, met het oog op de toekomst. Het proces en verdrag van Eurobats wordt door de Zoogdiervereniging gezien en ondersteund als een efficiënte en goede manier om de in Europa aanwezige vleermuiskennis te ontsluiten en toe te passen voor op vleermuizen belangrijke dossiers.
Meer informatie over Eurobats is te vinden op www.eurobats.org
Tekst: Marcel Schillemans en Herman Limpens (Zoogdiervereniging), Niels de Zwarte (Vleermuiswerkgroep Nederland).